Szkoła gospodarcza

Szkoła gospodarcza

49.7819089N, 18.1362431E, ul. Komenského 116

Budynek Szkoły gospodarczej w ciągu swojej wieloletniej historii nigdy nie sprzeniewierzył się swojej misji.

Jeżeli chcemy zwięźle przypomnieć powstanie i historię szkoły, musimy się cofnąć do XIX wieku.

Przypomnijmy sobie zatem jedno z historycznych zgromadzeń ludności śląskiej na Ostrej Hůrce w roku 1869, kiedy to w imieniu 15 000 uczestników, oprócz innych mówców, przemówienie wygłosił również Josef František Lhotský, postępowy rolnik z miejscowości Hlavnice w powiecie opawskim. Podobnie jak inni mówcy, prawem nawoływał on do założenia na Śląsku Czeskiej specjalistycznej szkoły rolniczej, która miała wychowywać wiejską młodzież – synów rolników, którzy byli predestynowani do prowadzenia gospodarki
na swoich, w większości czeskich, majątkach ziemskich, czyli na roli. Żądanie to zostało również zapisane
w rezolucji na znanym Zgromadzeniu ludności śląskiej w r. 1887 w miejscowości Slavkov w powiecie opawskim.

Pewnego zadośćuczynienia śląscy rolnicy narodowości czeskiej doczekali się dopiero w r. 1901, kiedy to
w Opawie otwarto półroczny kurs rolniczy, znany pod nazwą Szkoła Kamberskiego i który został zlikwidowany w r. 1907 – po prostu w Opawie nie było wystarczającej ilości miejsca dla czeskiej, mimo że specjalistycznej, szkoły.

Na końcu ubiegłego wieku dopomagano się również praktycznej edukacji dziewcząt z gospodarstw wiejskich, dlatego też, po pokonaniu licznych przeszkód i kłopotów finansowych, Towarzystwu dobroczynnemu i oświatowemu czeskich kobiet i dziewcząt na Śląsku udało się w r. 1902 założyć pierwszą śląską szkołę gospodarstwa domowego w miejscowości Kateřinky koło Opawy, którą w r. 1907 przejęła pod swoją kuratelę Centralne stowarzyszenie gospodarcze (CSG) [Ústřední hospodářská společnost (ÚHS)] w Opawie. Ale i ta szkoła, pod naciskiem strony niemieckiej, musiała się przenieść z Kateřinek.

Założeniem Szkoły gospodarczej i Szkoły gospodarstwa domowego zainteresowane były gminy Kylešovice, Jaktař, Otice, Háj na Śląsku, ale wtedy również, jako jedyne czeskie miasto na Śląsku, Klimkovice nie tylko
z entuzjazmem przyjęły założenie obu szkół, ale obiecały CSG wsparcie moralne i finansowe, którego również udzieliły.

Decyzję końcową o założeniu szkoły gospodarczej w Klimkovicach padła w  r. 1908. Została wybrana komisja budowlana złożona z 11 członków, w skład której wchodzili starostowie i rolnicy z okolicznych gmin (MVDr. R. Resner i dyrektor szkoły J. Hradil) pod kierownictwem przewodniczącego CSG w Opawie, Franciszka Josefa Zíky ze Štítiny, którego można uważać za założyciela szkoły.

Budowa szkoły została rozpoczęta poprzez wmurowanie kamienia węgielnego 26 września 1909, a dzięki pilności śląskich rolników i ich gotowości do poświęceń, budowa szkoły została zakończona w przeciągu
11 miesięcy. Dnia 27 października 1910 dokonano kolaudacji i już po tygodniu, tj. 3. 11. 1910, rozpoczęto naukę w nowym budynku szkoły. Uroczyste otwarcie Zimowej szkoły gospodarczej (ZSG) [Zimní hospodářské školy (ZHŠ)] odbyło się przy uczestnictwie funkcjonariuszy publicznych i kilkuset okolicznych rolników
w niedzielę 14. 5. 1911.

Rok 1911 – z Kateřinek przeniesiono do Klimkovic jednoroczną Szkołę gospodarstwa domowego.
W Klimkovicach znajdowała się aż do r. 1949, kiedy to szkoły gospodarstwa domowego zostały zlikwidowane na terenie całego kraju. Należy również wspomnieć o kolejnym ważnym wydarzeniu, czyli połączeniu kolejowym Klimkovice – Svinov, które w znaczący sposób pomogło w rozwoju obydwóch szkół.

Pierwszą dyrektorką została Olga Hermanová-Solfronková (1911 – 1928), następnie Antonie Rosolová (1928 – 1938), a ostatnią dyrektorką była Anna Straková (1945 – 1949). Oprócz nauki (596 absolwentek) Szkoła gospodarstwa domowego w znaczący sposób wpłynęła na rozwój wsi, dzięki licznym wykładom i kursom dla kobiet i dziewcząt. Jej godną uznania działalność oświatową przerwały tylko okresy I i II wojny światowej.

Do grona absolwentek Szkoły gospodarstwa domowego należała również Jarmila Glazarová (1917 – 1934). Zgodnie z jej własnymi słowami, spędziła w Klimkovicach najpiękniejsze lata w swoim życiu. Nasze miasto zostało upamiętnione w dwóch powieściach – Bieg lat [Roky v kruhu] i Wilczy dół [Vlčí jáma] (dzieło zostało sfilmowane, główną rolę zagrała Jana Brejchová).

Zimowa szkoła gospodarcza miała początkowo jeden zimowy semestr nauki (15. 10. – 15. 4.), w czasie którego uczniowie starsi niż 15 lat, poza specjalistyczną nauką teoretyczną i praktyczną, mieli również ćwiczenia
z drzewiarstwa (kołodziejstwa), rymarstwa i koszykarstwa. Pierwszym dyrektorem ZSG został Ignác Frgala (1909 – 1920). W latach 1914 – 1918 nauka została przerwana, a w szkole ulokowano szpital wojskowy.

Rok 1921 – zmiana nazwy szkoły na Państwową specjalistyczną szkołę gospodarczą. Są już 2 zimowe semestry nauki, z CSG przeszła pod kuratelę Ministerstwa ds. rolnictwa.

Rok 1929 – 20 rocznica szkoły – założono Stowarzyszenie absolwentów (Jan Stareček). Po przejęciu szkoły przez administrację państwową i przez cały okres trwania pierwszej republiki szkoła należała do najlepiej wyposażonych i dzięki temu stała się centrum postępu rolniczego w okolicy, a to w szczególności po uruchomieniu Poradni rolniczej w r. 1932 – w tym okresie dyrektorem był František Krikshofer.

Rok 1934 – 25 rocznica szkoły – Wystawa gospodarcza – stowarzyszenie absolwentów obydwóch szkół przy uczestnictwie publiczności z regionu – ponad 500 uczestników z okolicy Frýdka, Bílovce, Opawy i Hlučína. Dyrektorem szkoły był Ing. Alois Doležel (1928 – 1938).

W latach 1938 – 1945 Niemcy zlikwidowali obie czeskie szkoły w Klimkovicach i założyli DEUTSCHE LANDWIRTSCHAFTLICHE SCHULE, od r. 1944 szpital wojskowy. Wojenna zawierucha spowodowała niemal kompletne zniszczenie wnętrz szkoły, łącznie s dokumentacją pedagogiczną i archiwum.

Rok 1945 – nadchodzi koniec II wojny światowej, niemałe zasługi dla otwarcia czeskiej szkoły gospodarczej i szkoły gospodarstwa domowego mieli dyrektor Ing. Karel Běhounek i dyrektorka Anna Straková (1945 -49). Na obydwóch szkołach naukę rozpoczęto jeszcze w  r. 1945.

W latach 1949 – 51 dyrektorem szkoły był Ing. Ludvík Munk (1949 – 51), a w latach 1951 – 56 Ing. Isidor Hrabec.

Rok 1959 – pamiętano o 50 rocznicy szkoły. Dyrektorem ówczesnej Rolniczej szkoły mistrzowskiej był RNDr. Vladislav Krejčí (1957 – 1967).

Następnie co dziesięć lat pamiętano o poszczególnych rocznicach szkoły, organizując spotkania byłych pracowników i absolwentów szkoły, wystawy owoców i warzyw i inne imprezy kulturalno-rozrywkowe – np. wystawę obrazów malarki Heleny Salichovej.

Rok 1969 – otwarcie Rolniczej szkoły zawodowej, dyrektorem został Ing. Jiří Lichý (1969 – 81).

Rok 1999 – pamiętano nie tylko o 90 rocznicy szkoły, ale również o 30 rocznicy szkoły zawodowej
i zorganizowano dwudniowy program i Dzień drzwi otwartych. Do najważniejszych uczestników spotkania należał p. František Klein ze Starej Vsi koło Bílovca, który absolwował Zimową szkołę gospodarczą
w r. 1928 i dwie 84-lenie absolwentki Szkoły gospodarstwa domowego z r. 1935. W tym okresie dyrektorem szkoły był Ing. Vladimír Hrabal (1991 – 2002).

Rok 2002 – doszło do połączenia miejscowej ogrodniczej i rolniczej szkoły zawodowej, na czele z Ing. Jiří Bártą (2002 – 2009).

Rok 2005 – szkołę ukończyli ostatni absolwenci kierunków rolniczych. Szkoła zaczyna specjalizować się
w kierunku ogrodniczym i spożywczym. Rojew roku 2006 zmieniono nazwę szkoły na Specjalistyczna i specjalna szkoła średnia, Klimkovice, organizacja pożytku publicznego.

Na zakończenie można stwierdzić, że z tego zwięzłego wyliczenia najważniejszych wydarzeń z historii szkół rolniczych w Klimkovicach, niemal przez cały okres swego istnienia szkoła rolnicza posennie sprzeniewierzyła się swojej pierwotnej misji – WYCHOWYWAĆ PRACOWNIKÓW Z FUNDAMENTALNYM WYKSZTAŁCENIEM dla naszego rolnictwa. Wierzymy, że będzie to kontynuowane na współczesnych pozarolniczych kierunkach nauki.

Ing. Jiří Lichý, były dyrektor szkoły